Quantcast
Channel: Esperanto-Informado..
Viewing all 466 articles
Browse latest View live

Kunlaborado por reta espeeranto-paĝo.

$
0
0
AGADPLANO POR AMIKOJ DE ESPERANTO
Milionoj da personoj studas kaj ĝuas la vivon per Esperanto, kies nombro da lernantoj kaj uzantoj kreskas pli kaj pli....

1.700.000 personoj eniris en DUOLINGO -https://www.duolingo.com/ - kun la celo lerni Esperanton, nur ekde la angla kaj hispanaj lingvoj...

Hodiaŭ, la 7-a de januaro, estas 96.000.000 da retejoj en Guglo kun la nomo Esperanto. El tiu nombrego kredeblas, ke almenaŭ 10.000.000 apartenas al esperantistoj. Tio estas pensiga kaj sentiga. (Josenilton)

La retejo www.esperanto.nethavas tradukon en 66 lingvoj, el tiuj nur 14 jam estas en la nova versio, kiuj varbas Amikojn de Esperanto.  La reteO jo estas ankoraŭ en prova fazo sed jam preskaŭ 500 homoj aliĝis al tiu kategorio. Google emas montri la retejon en la unuaj pozicioj de serĉadoj, ĉar la serĉadoj en ĉiuj lingvoj 66 lingvoj plialtigas la prestiĝon de la retejo.


Traduko kaj plibonigo de la tekstoj al pluraj lingvoj.

Ni bezonas volontulojn por traduki aŭ plibonigi tradukojn. Rimarku, ke ni ne petas laŭliteran tradukon, sed adapton de la baza teksto en Esperanto.  Ni sugestas, ke oni kreu laborgrupojn por tradukado kaj plibonigo de la tekstoj, preferinde kun la partopreno de la koncerna Landa Asocio. Se vi volas ricevi la tradukendajn dosierojn, bonvolu kontakti nin.

Ĝisdatigo de la mondmapo

Bonvolu viziti http://esperanto.net/eo/lokaj-organizojkaj kontrolu la informon pri via urbo. Vi povas tajpi la nomon de via urbo en la kadro aŭ premi la regklavon (CTRL) de via klavaro kaj samtempe ruli la centran radeton de via komputila muso por pligrandigi la areon serĉatan.  Se vi trovas eraron aŭ mankon en la mapo, bonvolu indiki tion per nia formularo: http://tinyurl.com/mondmapo

Kontakto kun Amikoj de Esperanto

Preskaŭ 500 homoj atendadas nian kontakton. UEA sendos serion da du-lingvaj mesaĝoj kun informoj pri nia lingvo kaj movado al ĉiuj Amikoj de Esperanto.  Ni jam havas plurajn sugestojn pri tiuj mesaĝoj, sed ni devas ankoraŭ plibonigi kaj ordigi tiujn tekstojn laŭ konvinka kapablo. Se vi volas partopreni tiun laborgrupon, bonvolu viziti la tekstojn https://goo.gl/v8W74ikaj https://goo.gl/UNqMbF, kaj kontakti nin.   



Varbi landajn kunlaborantojn

Bonvolu plusendi tiun mesaĝon al viaj enlandaj grupoj kaj landa asocio.
Vidu annkaŭ: http://dvd.ikso.net/pagxo/es/esperanto_gxisdate.html
http://dvd.ikso.net/pagxo/es/filmo.html



Dankon Emilio Cid
Estrarano de UEA pri informado
cid.emilio (ĉe) gmail.com


Esperantologia konferenco, okupiĝos pri INDIĜENAJ LINGVOJ.

$
0
0

Oni ankoraŭ ne scias ĉu esperantisto el nia lando povus partopreni la Ukon, tamen mi esperas ke la indiĝenaj amerikaj lingvoj havos reprezentantojn dun la UK kaj tia ĉi Konferenco.

(Tiu ĉi blogo de informado, devus atesti ke la "unuiĝo" de esperantistoj en Mendoza momente fiaskas. Sed la blogo intencus helpi la novajn generaciojn de la "Duolingvanoj" kaj la estonta "unuiĝo" de la landa esperantistaro . Do "Kuraĝe ne flankiĝante ni daŭrigos la vojon celitan")



ALVOKO POR LA 42-A ESPERANTOLOGIA 

KONFERENCO EN LAHTIO


La organizantoj alvokas ĉiujn fakulojn, sciencistojn kaj aliajn kongresanojn al partopreno en la Esperantologia Konferenco 2019, okazonta en Lahtio, Finnlando, kadre de la 104-a Universala Kongreso de Esperanto, sub la aŭspicio de Universala Esperanto-Asocio (UEA) kaj la Centro de Esploro kaj Dokumentado pri Mondaj Lingvaj Problemoj (CED).
La ĉi-jara aranĝo pritraktos du specialajn temojn:
  • la interlingvistikan aliron al piĝinoj kaj kreoloj, fenomenoj ĉiam interesaj al esperantologoj. (La temon proponis d-ro Bengt-Arne Wickström).
  • la indiĝenajn lingvojn: nuntempo kaj estonteco, okaze de la deklaro de Unuiĝintaj Nacioj por 2019: Internacia Jaro de Indiĝenaj Lingvoj.
La konferenco okazos en du partoj: dum la unua ni aŭskultos prelegojn de fakuloj pri la konferencaj specialaj temoj. En la dua parto la partoprenantoj denove havos la ŝancon prezenti siajn laborojn pri plej diversaj kampoj de esperantologio. La kontribuoj de tiu parto povos esti prezentitaj ĉu parole, ĉu per afiŝoj.
Ni invitas ĉiujn fakulojn, aparte junulojn kaj unuafojajn partoprenantojn, sendi proponojn, speciale pri la prezentoj per afiŝoj, kiel eble plej baldaŭ al ek@kulturo.net. La limdato por la proponoj estas la 30-a de aprilo 2019.
Orlando E. Raola - Organizanto de EK 2019

Trovu antaŭajn Gazetarajn Komunikojn en la retejo de UEA: uea.org/aktuale/komunikoj


Nova retejo de UEA en facila lingvo.

$
0
0
La 19an de januaro ĉi-jare aperis nova retejo de UEA. Ĝia nomo estas uea.facila, kaj ĝi estas videbla ĉe: http://uea.facila.org. Ĝia celo estas prezenti la Esperanto-movadon al novaj esperantistoj per facila lingvaĵo. Tial ĝi estas taŭga por lernantoj, sed espereble ĝiaj mallongaj novaĵartikoloj povus esti interesaj ankaŭ por pli spertaj esperantistoj. Ĝi estas senpage abonebla, do ne necesas esti membro de UEA por legi ĝin kaj komenti.
La artikoloj konsistas ĉefe el novaĵoj kaj informoj pri la Esperato-movado, sed estas ankaŭ ĝeneralaj legaĵoj, informoj pri filmetoj kaj aliaj materialoj troveblaj tra la reto, kalendaro de estontaj kunvenoj kaj aliaj. Estas grave, ke la legantoj ne nur pasive legu, sed sentu sin parto de la afero, do ili havas eblecon komenti sub la artikoloj, prezenti sin en la paĝo “Niaj legantoj”, kaj sendi mallongajn raportojn kaj fotojn pri lokaj agadoj.

La facila lingvaĵo de la artikoloj estas bazita sur la iama vortlisto de Kontakto, nun reviziita. Aldonitaj vortoj rilatas plejparte al komputado kaj Interreto, dum estis forigitaj kelkaj vortoj, kiuj ne ofte estas bezonataj en tia retejo. La reviziita vortlisto troviĝas ĉe: https://uea.facila.org/vortlisto/

La ĉefredaktoro estas Anna Löwenstein, kaj jam formiĝis tuta reto de kunlaborantoj. Emilio Cid, estrarano de UEA, subtenis la projekton ekde la komenco, kaj estas grave mencii la kontribuon ankaŭ de ESF, kies subvencio necesis por ricevi la helpon de profesia programisto.

Revuo Esperanto de UEA februaro 2019.

$
0
0

APERIS JAM LA FEBRUARA 2019 NUMERO DE LA REVUO 

ESPERANTO DE UEA

La enhavlisto de la februara kajero:

  • MALFERME -Dima Ŝevĉenko kaj Anna Striganova

"La lastaj monatoj de 2018 kaj la unua monato de 2019 portis por la Esperanto-Movado multajn pozitivajn novaĵojn, sed ankaŭ multajn tristajn. Tristecon portis la novaĵoj pri forpasoj de kelkaj niaj samideanoj, fervoraj esperantistoj, kiel ekzemple la forpaso de Baldur Ragnarsson, elstara esperantisto, Honora Membro de UEA, kiun konis preskaŭ ĉiuj. Ni invitas vin komenci konatiĝi kun ĉi tiu numero ĝuste de la artikolo, el kiu vi povas ekscii iom pri li (p. 32–33). Bonaj novaĵoj venas el Barato, kie okazis la Esperanto-Kongreso. Sukcesis ankaŭ la jarŝanĝaj Esperanto-aranĝoj, pri du el ili – NR kaj Luminesk’ legu la artikolon de Amri Wandel. Bona progreso okazas ankaŭ rete: naskiĝis nova retejo uea.facila, redaktata de Anna Lowenstein, kiu celas novajn esperantistojn; aktiva teamo revivigis la voĉlegan servon de UEA: nun rete eblas elŝuti son-dosierojn de la lastaj ses numeroj de la revuo Esperanto. Pri tiuj ĉi projektoj legu ĉi-numere, kaj en la sekva numero estos aperigitaj materialoj pri la aktiva evoluo de la Reta Re­­vuo. Sed ne nepre vi devas atendi la martan numeron, jam nun vi povas sekvi ĉiutagajn publikaĵojn pri la diversaj temoj ĉe https://revuoesperanto.org." 

  • 27 ... Barato montras vojon por Azia fortigo
  • 28 ... Rete: Facillingva retejo
  • 29 ... Recenzo: Tiel necesa hodiaŭ, kiel antaŭ 500 jaroj
  • 30 ... Landa agado: Pompa 5-jara jubileo de la Esperanto-Muzeo de la­ Zaozhuanga Universitato
  • 31 ... Por pli da fortigo kaj brilo de la afrika movado
  • 32 ... Forpasis Baldur Ragnarsson
  • 34 ... Oficiala Informilo
  • 35 ... Unesko: Alia rigardo al migrado
  • 36 ... Esperantistoj vigligas la mondcivitanojn!
  • 37 ... Deka Unesko-forumo pri scienco en Moskvo
  • 38 ... Laste Aperis
  • 39 ... Eventoj: IIK esenco de nia kongresa heredaĵo
  • 39 ... Universala Kongreso: Junulara programo dum la lahtia UK konigos la finnan kulturon
  • 40 ... Rete: Repreno de la voĉlega servo por vidhandikapi­toj – kaj por ceteraj membroj
  • 41 ... Recenzo: Rusio vide el Brazilo
  • 42 ... Feliĉan Novjaron 2019: NR, Lu­minesk’ kaj IVU
  • 43 ... ILEI: Festa kongreso en Serbio
  • 44 ... Edukado: Esperanto-sukcesoj en la sud-pola urbo Nowy Sącz
  • 45 ... KER-ekzamenoj en 2018 kaj 2019
  • 46 ... Eventoj: La 2-a Komuna Esperanto- Kongreso de Japanio kaj Koreio
  • 46 ... Kulturo: Forpasis Amos Oz, aŭtoro de la novelo Esperanto
  • 47 ... Forpasoj
Por elŝuti tiun ĉi kaj pli fruajn numerojn de UEA-revuoj vi povas viziti retpaĝon https://uea.org/revuoj/ (unuafojaj vizitantoj bezonas registriĝi).

RADIO ESPERANTO ekde Kaliningrado-Rusio.

$
0
0
Audinde, por praktikado de la lingvo.



Posted by:
Jan 27, 2019
En la 47a podkasto de “Radio Esp
(Kaliningrado, Ruslando),
 aperinta du monatojn post la 46a, oni
povas aŭdi la Kaliningradan felietonon de Halina Gorecka pri
du novaj projektoj realigataj en Kaliningrado kunlabore kun
partneroj el Litovio kaj Pollando. Poste aŭdeblas
Esperanto-novaĵoj, unu el kiuj sonas en aparta
programero – temas pri la proklamo de la 
Esperantisto de la Jaro 2018. Sekvas prezento de la du intertempe
aperintaj numeroj de “La Ondo de Esperanto”, kaj en
la fino de l’ programo sonas Kristnaska kanto, ja
inter la antaŭa kaj la nuna programoj okazis la
Gregoriaj kaj Juliaj Kristnaskoj kaj Novjarfestoj.

Aŭskultu kaj/aŭ elŝutu ĉi tiun kaj pli fruajn
programojn de “Radio

Artikoleto pri artefaritaj lingvoj...

$
0
0


IDIOMAS ARTIFICIALES: 

FRUSTRACIONES Y ÉXITOS 

José Roberto Arze. 
La Paz – Bolivia 
is
2019 
El Dr. José Roberto Arze, es un docente, profesor investigador  esperantista boliviano, periodista y miembro de la Academia de la lengua de Bolivia, etc. que ha visitado muchas veces nuestro pais y ha publicado numeros libros... El mas conocido por nosotros es la "Antologia del Esperanto en Bolivia- Malgranda Bolivia antologia - 2004."
El presente articulo aparece en el anuario de la Academia de Bolivia.



IDIOMAS ARTIFICIALES: FRUSTRACIONES Y ÉXITOS.

José Roberto Arze.


Combatir la “maldición” de Babel es la aspiración de mucha gente. La palabra Babel ha devenido en sinónimo de caos o desorden idiomático. Dícese que en el mundo se hablan no menos de 3 mil y quizá más de 7 mil idiomas. Las impresiciones estadísticas provienen de que no hay consenso —o por lo menos opinión mayoritaria— sobre qué debe considerarse como idioma. Podría pensarse, por ejemplo, que el francés es un idioma, mientras el francés haitiano un dialecto del francés, o que son dos idiomas. La misma duda podría presentarse entre el inglés británico y el inglés americano, entre el español de España y el del Río de la Plata, entre el portugués ibérico y el brasileño, etc. Del chino se sabe que no es un idioma, sino cuatro o más idiomas distintos con una escritura común. Por otro lado, del contacto entre idiomas, han surgido productos híbridos que cómodamente se los designa con vocablos compuestos que recogen los nombres (o partes de los nombres) de los idiomas progenitores: el Spanglish o, entre nosotros, el Quechuañol, hibridos del español y el inglés y del quechua y el español, respectivamente. Todo esto no hace sino confundirno más en la caótica torre de Babel.

Dentro del rango estadístico referido hay un grupo grande de idiomas artificiales, medio millar o más (quizá no todos convengan en considerar idiomas diferentes a todos y cada uno de ellos), cuya legitimidad y utilidad son motivo de apasionadas controversias: mientras unos las exaltan y las propician (por ejemplo, Tolstoi, Verne, Eco, Tito, Juan Pablo II y cientos más), otros las denigran y menosprecian o desprecian (por ahí estuvieron, entre otros, Chomsky, Bergson, el dictador Salazar, etc.).

Aquí intentaremos desenmarañar esta complicada red idiomática. Nos planteamos cinco preguntas y trataremos de responderlas es
cuetamente: (1) qué es un idioma artificial; (2) quë es un idioma internacional y que, en particular, un idioma auxiliar internacional; (3) cuáles son los principales tipos de idiomas artificiales; (4) cuáles son los idiomas artificiales más importantes; (5) que aspectos hay en la pugna entre los idiomas artificiales y los naturales y aun los cibernéticos.




[1] Qué es un idioma artificial.

Un idioma artificial es un medio de comunicación humana oral y/o escrito creado al margen o por encima de los idiomas “naturales”, surgidos espontánemente en las comunidades sociales. Esta definición nos permite excluir, por una parte, los lenguajes de las máquinas (computación y otros) y los demás lenguajes gráficos, musicales, mímicos, etc.




[2] ¿Qué es un idioma internacional y qué, en particular, un idioma auxiliar internacional?

Un idioma internacional es un idioma extendido por varios países y admitido por ellos como lengua oficial o cooficial o que tiene una presencia significativa de hablantes. La importancia, en este caso, estaría en relación directa con la cantidad de países que lo han adoptado. Pero, ¿cuántos? Dos o tres países, parecen ser muy pocos; quizá podría exigirse por lo menos cinco. Según datos (heterogéneos, ciertamente) del Almanaque mundial 2018, idiomas que, en la actualidad, tendrían que ser reconocidos como internacionales (por ser oficiales o cooficiales en cinco o más países) son los que aparecen en el siguiente cuadro:

Idioma
Países en que se habla como idioma oficial o cooficial:


Total
Oficial
Cooficial
1º Inglés
60
39
21
2º Francés
30
17
13
3º Árabe
24
20
4
4º Español
22
21
1
5º Portugués
7
7
6º Ruso
6
1
5
7º Alemán
5
4
1
8º Turco
5
3
2
9º Italiano
5
2
3


Salta a la vista que todos estos idiomas, sin excepción, pertenecen a países que han constituido o constituyen imperios o “comunidades” internacionales con evidente hegemonía económica o política. Este hecho conduce a la idea de la existencia de un “colonialismo cultural” o, por lo menos, idiomático, como resultado de dicha hegemonía político-económica.

Como una especie de respuesta a esta situación de dominio ha surgido la idea de una lengua más o menos neutra, o sea un idioma que sin ser el idioma de determinado país pueda servir de nexo entre personas que tienen idiomas maternos diferentes, una segunda lengua común. Esta es la idea de un idioma auxiliar internacional. El primer idioma al que se acudió, hace 5 a 6 siglos, fue el latín, que gozaba del más alto prestigio cultural y científico y que, al desintegrarse el imperio romano, dejó de ser lengua oficial de un país, puesto que cada región de ese imperio adoptó y desarrolló su propio idioma (italiano, español, francés, etc.). El latín siguió siendo el idioma usado por los filósofos y científicos en el renacimiento y en los comienzos de la edad moderna; fue, además adoptado, por la Iglesia católica (y por el Vaticano) como su idioma, inclusive en la liturgia; fue, también, el idioma de la nominación de las especies vegetales y animales en la clasificación de Linneo y tuvo presencia fuerte en el derecho (a través del estudio del derecho romano) que lo recogió en numerosos aforismos jurídicos, aun hoy populares. Las bellas letras, en cambio, lo abandonaron y siguieron el camino del fortalecimiento de las lenguas nacionales modernas, aunque algunos poetas modernos escribieron uno que otro poema en este idioma. (En Bolivia, el caso más notable es seguramente el de José Manuel Loza, en el siglo XIX). (Sobre el latín en Bolivia, véase el libro de Andrés Eichmann, De Boliviana latinitate y la Bibliografía boliviana sobre latín, de Josep M. Barnadas).

No han faltado intentos en épocas diversas de revivir el latín, siendo el más reciente el movimiento internacional por el latín vivo, propiciado, entre otros, por el exrector de la Universidad de Nancy, Jean Capelle a partir de 1952. Se han traducido varias obras (incluyendo las de Lewis Carroll y la serie de Asterix, niversal).

Pero el latín es un idioma muy difícil (uno de los más difíciles del mundo). De ahí que fueron surgiendo otras propuestas de idiomas auxiliares, ya sea de aplicación general (universal) (como el volapück y el esperanto), ya sea para un conjunto de lenguas de una misma familia (por ejemplo, para las lenguas germánicas o eslavas), ya sea de aplicación a determinada disciplina o profesión, (a veces son llamadas “nomenclaturas”) como los números y símbolos matemáticos, la nomenclatura química y las más modestas pero grandemente usadas “nomenclaturas arancelarias”.

En el siguiente apartado nos referiremos a los diferentes tipos de estos idiomas artificiales.




[3] ¿Cuáles son los principales tipos de idiomas artificiales?

Hay una vasta división o clasificación de los idiomas artificiales. Aquí nos limitaremos a recoger dos distinciones: la primera, la que los distingue —según dice Janton— entre puramente escritos (pasigrafías) (por ejemplo, los símbolos matemáticos o las nomenclaturas arancelalrias) y los que son al mismo tiempo orales y escritos (pasilalias, que son idiomas, propiamente dichos); y en segundo término (entre estos últimoss), los idiomas mínimos, que consisten en simplificaciones de otros idiomas, y los idiomas propiamente artificiales, construidos con la intención de diferenciarse idiomáticamente de los naturales, aunque en algunos casos traten de imitarlos.




[4] ¿Cuáles son los idiomas artificiales más importantes?

Hay muchísimos idiomas artificiales. Aquí nos limitaremos a mencionar cinco:

―dos idiomas mínimos: el Latino sine Flexione y el Basic English;

―y tres propiamente artificiales (que los llamaremos “construidos"), siendo los más conocidos: el volapük (1879), el esperanto (1887) y el interlingua (1951).

.a) Idiomas mínimos. Muchos idiomas naturales son complejos y difíciles. Esta dificultad puede radicar en su fonética (el ruso, por ejemplo, tiene 10 vocales; creo que 8 el francés; mientras el quechua sólo tiene 3); en su estructura gramatical (especialmente en la manera de declinar los nombres y conjugar los verbos); en el vocabulario frondoso; y, principalmente, en las irregularidades. Con reducir alguno de estos idiomas a la mayor simplicidad posible (pocas palabras y ninguna fle xión), se podría tener un idioma fácil de aprender. En esto trabajaron muchas personas. Creo que no hay idioma importante que no haya sido objeto de esta manipulación. Pero casi todos los ensayos fracasaron. La razón, según Janton, estribaría en que al simplificarse los idiomas se desnaturalizan, se deforman tan grandemente que llegan a perder su atractivo. Hubo, sin embargo, dos excepciones notables (aunque Janton cree que solo una): el Latino sine flexione (Latin sin flexión) y el Basic Englich (Inglés básico).

No es de extrañar que uno de los más resonantes ensayos se halle ligado justamente al latin, formando el Latino sine flexione (Latín sin flexión), que fue el creado en 1903 por el matemático y lógico italiano Giuseppe Peano (1858-1932). Tuvo sus altibajos; captó la ínclusive la atención de la Academia Internacional de la Lengua Universal. Como muestras de su simplicidad, pueden señalarse la invariabilidad general de las palabras, con excepción del verbo que sólo tiene cuatro formas; el orden riguroso de los términos, etc. Aunque este idioma prácticamente fue abandonado en 1939, fue una de las bases de construcción del interlingua, que mencionamos después.

El Basic English es, hasta ahora, la lengua mínima de mayor éxito. Fue creado en 1925 y lanzado en 1930 por el lingüista inglés Charles Kay Ogden (1889-1957), quien sería después uno de los gestores de Interlingua. Su facilidad de aprendizaje es tal que su inventor creía que si para aprender el inglés normal se requerirían siete años y para aprender el esperanto, siete meses, para aprender el Basic English serían suficientes siete semanas. (Basic, además de básico, es el acrónimo de “British-American Scientific International Commercial” English). Churchill y, seguramente por influencia suya, el gobierno británico le dio gran apoyo. El mismo Ogden preparó un Dictonary y otros instrumentos para este idioma.

Entre los fundamentos del Basic se encuentra principalmente la reducción del vocabulario a menos de un millar de palabras (más exactamente, 850) que con multitud de combinaciones dan origen a palabras-frases que pueden reemplazar a millares de términos. Su gramática es casi la misma que la del inglés normal (que ya por sí misma es sencilla). Su mayor handicap radica en que su principal competidor es el inglés normal (británico o americano), cuyos hablantes y cultores seguramente ven como insuficiente al Basic.. Un solo dato puede poner de relieve esta debilidad: los textos resumidos y adaptados a un easy English utilizan vocabulación que oscilan entre 2 a 3 mil palabras (más del doble y más del triple que el del Basic). Pero el Basic cumple, en compensación, un papel extraordinario como introducción a la lengua inglesa.

No faltan ciertas adaptaciones como la realizada por el chileno Augusto Ghio Dell'Rio en su libro Inglés Básico (dirigido a hispano-hablantes y que ha sido editado en millones de ejemplares). Ghio (no sé si sólo él) propunga además una tolerancia en la pronunciación del inglés, admitiendo pronunciaciones próximas (por ejemplo, la th como d), frente a quienes propugnan pronunciaciones rigurosas. La enciclopedia Wikipedia ha generado, basándose en el Basic su propia línea denominada Simple English, extendiendo el vocabulario a 1000 palabras.




b) Idiomas construidos.

Pasemos ahora a los idiomas construidos o idiomas artificiales propiamente dichos, de los que hay muchos. Los tres más populares son el volapück, el esperanto y el interlingua.

El volapück fue creado en 1879 por el clérigo católico alemán Johann Martin Schleyer (1831-1912). Volapück significa Idioma del mundo o Idioma universal. Como extraordinario poligloto, Sayers (que escribía en 25 idiomas), desarrolló su idea (que la consideraba como inspiración divina) y logró muchos adeptos, quizá hasta 100 mil en la época de auge de este idioma (1887). Sufrió conflictos internos y ataques externos. Su finalidad era facilitar la comprención humana de gentes pertenecientes a diferentes culturas. Su lema, Menefe bal, püki bal («una lengua para una humanidad») ha sido recogido por muchos esperantistas. No todos comprendieron su generoso propósito. Incluso Lenin utilizó alguna vez la palabra volapück en sentido despectivo, como sinónimo de galimatías o algo incomprensible. El volapück, si bien optó por la regularidad y la internacionalidad de sus raíces, tuvo algunas complejidades (vocales intermedias, cuatro casos gramaticales, modos verbales de poco uso, etc.), que fueron superadas en 1925-31, con reformas que son las vigentes. Hoy está prácticamente extinguido, pues se dice que sus hablantes no alcanzan a un centenar. No sé en que medida el volapück se constituyó en fuente de su principal rival, el esperanto. Pero sí se sabe que su gestor fue objeto de aprecio y gratitud por Zamenhof.

El esperanto fue creación del médico polaco (aunque él se consideraba más bien ruso) Lázaro Luis Zamenhof (1859-1917), cuando todavía no había llegado a los 30 años de edad. Fue lanzado al público con el nombre de lengua internacional en 1887 y recibió prontamente la adhesión de miles de simpatizantes. Como su predecesor, tiene como propósito principal ser un idioma auxiliar (un segundo idioma para hablantes de lenguas maternas diferentes), con la mayor neutralidad posible en los planos étnico-nacional, ideológico y profesional: en su simplicidad y consiguiente facilidad de aprendizaje, en un vocabulario inspirado principalmente en tres idiomas (latín, a través de las lenguas romances modernas, alemás y ruso, pero sin sujeción de ninguna clase a ellas), en una absoluta correspondencia fonético-ortográfica y la ausencia total de irregularidades. Sin embargo, el creador del esperanto y sus seguidores plantearon una idea interna (una especie de intención “oculta”, pero generosa): la de la confraternidad universal. Finalmente, Zamenhof y sus seguidores proclamaron también la idea de que el esperanto tenía que desenvolverse a través de la práctica (la suprema ley de la evolución de un idioma), idea compartida por Ferdinand de Saussure, el célebre creador de la lingüística moderna, que la emite expresamente.

Este idioma tuvo también sus conflictos internos y sufrió agresiones y problemas externos. Algunos seguidores se transformaron en disidentes y plantearon sus propios proyectos lingüísticos, como el ido, el novial, etc. A pesar de todo, el esperanto ha logrado mantenerse vigente. No hay una estimación precisa de la cantidad de hablantes: algunos dicen que no son sino 100 mil, mientras otros creen que son 1, 2 o más millones. Pero hay otros indicadores de su vigencia: la enorme cantidad de libros, folletos, discos, películas, sitios de internet (que se cuentan por millares); la existencia de emisiones radiales regulares, desde diarias (como la de Radio Pekín), interdiarias (como la de Radio Vaticana) y semanales, en distintos países. Otro indicador importante es su uso como lengua puente en traducciones “manuales” o por computador. No hay clásico universal que no este representado por uno o más libros en este idioma (desde Homero hasta Goethe, Sartre, etc.), muchos clásicos nacionales (por ejemplo, Camilo José Cela, Gabriel García Márquez) y numerosos autores modernos en campos literarios y científicos. Un hito interesante es la traducción del tomo I de El capital, de Marx. En algunos momentos ha contado con el apoyo activo de importantes políticos como Tito, Mao Tse-tung, de pontífices como Juan Pablo II, de varios escritores, etc. Está presente en el cine y en novelas “de anticipación”. Con todo, tiene también sus enemigos: algunos lo son por defender la hegemonía lingüística de alguna potencia política, los más por simple desconocimiento e incomprensión.

En Bolivia el esperanto tiene su propia historia. Entre remotas alusiones, aparece un pasaje de La candidatura de Rojas, de Chirveches, en que uno de los personajes es esperantista. En la década del 40 hubo un gran entusiasmo por difundirlo y enseñarlo, junto con nuestros idiomas originarios (¿paradoja?). Pero constituye todavía hasta hoy un grupo muy reducido el de sus cultores.

Por último, diremos algo sobre el interlingua. Este idioma salió a luz en 1951, después de 27 años de trabajo de lingüistas de varios países (incluido, en ellos, el creador del Basic English, C. K. Ogden). Algunos, como Ogden, conocían el esperanto; pero no tengo muchos datos sobre las controversias que durante su creación y primeros años salieron a flote. Algo que suelen destacar sus cultores es que el interlengua es un idioma natural (naturalista, en rigor) frente al esquematismo del esperanto.

Los fundamentos del interlingua son, entre otros: el acopio de su vocabulario sobre la base de la comunidad de uso de los vocablos en los principales idiomas romances modernos (francés, italiano, español-portugués) e incluso, el inglés, el alemán y el ruso; una relación fonético-ortográfica, no tan rigurosa como la del esperanto, pero bastante similar a los de sus idiomas fuentes, la invariabilidad o poca variabilidad de las palabras, la regularidad de los verbos (aunque cuenta con tres conjugaciones), etc. Para quienes tienen por lengua materna un idioma romance o está familiarizado con alguno de ellos, es extraordinariamente fácil de entender y aprender. Como ocurre con el esperanto, no hay cálculos confiables sobre la cantidad de hablantes, que según algunos es de poco más de un millar y, según otros, de millones.

Finalmente, los tres idiomas aquí referidos se han plasmado orgánicamente a través de congresos y asociaciones de diverso carácter. Los idiomas nacionales (no todos) también tienen sus corporaciones y congresos, algunos de carácter oficial, otros de carácter privado, siendo las más célebres las Academias (francesa, española, etc.). El español es, seguramente, el idioma mejor orgnizado internaconalmente: cuenta con Academias en todos los paaíses en que este iioma es oficial y aun otros que tienen grandes masas hispano-hablantes (p. ej., los Estados Unidos). Ellas han formado la Asciación de Academias de la Lengua Española (ASALE) y con periodicidad regular se realizan congresos de este idioma, con un millar de participantes o más. El francés tiene dos Academias importantes: la Academie Française y la Academie Goncourt. El inglés carece de academias, pero las universidades y otras corporaciones asumen un poco el papel rector del idioma. Además, existen numerosas sociedades culturales binacionales que, entre sus actividades habituales está la enseñanza y difusión de los idiomas involucrados.

La organicidad es más visible en los idiomas artificiales.

El volapück celebró tres congresos, antes de declinar (1884, 1887 y 1889), tuvo más de dos centenares de asociaciones y organizó su Academia, con la que su creador tuvo enfrentamientos.

El esperanto tiene su asociación mundial (la UEA: Universala Esperanto-Asocio), su organización mundial juvenil (TEJO: Tutmonda Esperanto-Junulara Organizo), sus asociaciones nacionales y varias corporaciones en diversos campos de actividad profesional y cultural. Cada año celebra su Congreso Mundial, que supera el número 100.

El Interlingua está organizado en su Unión Mundial pro Interlingua (UMI), diversas asociaciones nacionales y celebra sus conferencias internacionales desde 1955, con periodicidad variable.

Ambos idiomas tienen sus propias academias.




[5] La pugna entre los idiomas artificiales y los naturales y aun los cibernéticos.

Como punto final de este esbozo, diremos algo sobre la pugna o rivalidad de los idiomas artificiales y los naturales. Esta pugna ha existido siempre, pues parece que la expansión idiomática es parte importante de la hegemonía política. Todo grupo nacional que logra cierto predominio impone, en algún momento, su idioma a los grupos dominados. (Aunque a veces invierte también recursos y esfuerzos en aprender y aprehender los idiomas oprimidos). Creo que no hay excepción hasta ahora, aunque hay diferencias de grado. En la política colonizadora de algunos países, que exterminaron poblaciones nativas (Inglaterra, por ejemplo), borraron también, en consecuencia, sus idiomas. En la de otros países, cuyos colonizadores “respetaron” a los originarios, en buena medida como mano de obra barata y proveedores de tributos (es el caso de España y, en la antigüedad, Roma), miembros de la capa dominante estudiaron con simpatía y hasta desarrollaron literariamente los idiomas de los colonizados, pero sin perder de vista el papel de dominio del idioma del conquistador o colonizador.

Un ejemplo claro de lo que podría llamarse la agresión idiomática se dio en Filipinas, cuando del dominio de España pasó al de los Estados Unidos, que logró imponer el inglés y reducir el español a una presencia insignificante.

No es de extrañar, por tanto, que frente a los idiomas artificiales, se levanten fuerzas adversas. Aliados de estas fuerzas se presentan en los mismos países dominados. “Voluntariamente” los sistemas educativos y de comunicación se inclinan a favor de un grupo de lenguas extranjeras o de una determinada lengua extranjera. Parece natural: el siervo siente la necesidad de comunicarse con el patrón en el idioma de éste, aunque a veces el patrón elige también el idioma del siervo como instrumento lingüístico. Parece no haber cabida para un idioma artificial. La inversión de recursos en difundir la propia lengua es multimillonaria. Los idiomas artificiales no cuentan (a pesar de las donaciones de algunos filántropos) con semejante poder económico. (Aunque ha habido algunos países que le han dado apoyo oficial: Hungría y Yugoslavia, en su tiempo y en cierta medida la China popular). A veces la hostilidad llegó a la persecución sistemática (con Hitler, Stalin, Salazar). A pesar de su “neutralidad”, los idiomas artificiales tuvieron sus aristas políticas: grupos de trabajadores de diferentes ramas los usaron con frecuencia.

Cuando llegó la computación se crearon paquetes de traducción automática. (El más popular es el de Google). (Se dice que desde la década de los 60, en la Casa Blanca el presidente tenía entre los papeles de la mañana las traducciones por computador de Pravda e Izvestia (cuando reinaba el socialismo en Rusia). Posiblemente ocurría lo mismo en el Kremlin con The New York Times y otros diarios estadounidenses).

¿Para qué entonces un idioma artificial? Veamos…

La realidad es paradójica: con las facilidades que brinda la cibernética, no sólo que se han expandido grandemente los más importantes idiomas artificiales (especialmente, el esperanto y el interlingua), sino que han resucitado otros que se dieron por muertos: el volapück, el ido, etc. Por internet es posible acceder a numerosos cursos (onerosos o gratuitos) y tener textos, diccionarios y gramáticas en ellos. Todo hace pensar que la traducción automática no ha resuelto el problema del conflicto de lenguas y que más bien los medios cibernéticos son aprovechados para difundir las propuestas tradicionales.

Habríamos querido finalizar este artículo transcribiendo el famoso Padre Nuestro en estos idiomas; pero hemos sobrepasado ya en exceso los límites previstos…




Fuentes.

Este artículo ha sido redactado principalmente en base a sitios de internet, en especial los artículos de la enciclopedia libre Wikipedia, referentes a los idiomas citados, a las biografías de sus creadores y a las asociaciones internacionales que sustentan estos idiomas.

Especial mención merece el libro El esperanto, de Pierre Janton (publicado en la serie Que sais-je?, de las Prensas Universitarias Francia, y en su homóloga en español publicada por Oikos-tau), obra de la que hemos tomado varias ideas fundamentales.

10-ene-2019.

<jrarze@yahoo.com.ar>

Feliĉan novan ĉinan jaron 2019: LA PORKO.

$
0
0

 FELIĈAN KAJ PROSPERAN JARON AL NIA ĈINA AMIKARO!

 

Xi Jinping deziras feliĉan Novjaron al la popolanoj de ĉiuj naciecoj

 2019-02-03 18:59:33     Redaktoro:Xiong
La 3an de februaro la Centra Komitato de la Komunista Partio de Ĉinio kaj la ĉina Ŝtata Konsilantaro okazigas en Pekino kunvenon por fari Novjarajn bondezirojn. 
En la nomo de la Centra Komitato de la Komunista Partio de Ĉinio kaj de la ĉina Ŝtata Konsilantaro Xi Jinping, ĝenerala sekretario de la Centra Komitato, ŝtata prezidanto kaj prezidanto de la Centra Milita Komisiono, deziras feliĉan Novjaron al la popolanoj de ĉiuj naciecoj, al la samlandanoj de la Honkonga Speciala Administracia Regiono, de la Makaa Speciala Administracia Regiono, kaj de Tajvano, kaj al ĉiuj transmaraj ĉindevenuloj.
En la festena ĉambrego en la Granda Halo de la Popolo brilas la lampoj. Pli ol du mil personoj devenintaj el ĉiuj rondoj kolektiĝas tie por kune venigi la Printempan Feston. Je la deka Xi Jinping kaj aliaj partiaj kaj ŝtataj gvidantoj eniris en la ĉambregon, kaj poste Xi faris paroladon dezirante al ĉiuj feliĉan Novjaron.
Xi diris: "Baldaŭ alvenos al ni la Printempa Festo, ĉi tie mi, en la nomo de la Centra Komitato de la Komunista Partio de Ĉinio kaj de la ĉina Ŝtata Konsilantaro, deziras feliĉan Novjaron al la popolanoj de ĉiuj naciecoj, al la samlandanoj de la Honkonga Speciala Administracia Regiono, de la Makaa Speciala Administracia Regiono, kaj de Tajvano, kaj al ĉiuj transmaraj ĉindevenuloj.
Xi Jinping emfazis, ke ĉiuj atingoj de la Partio kaj la lando en ĉiuj entreprenoj estas atribuitaj al la popolo; se nur ni strikte alkroĉiĝas al la popolo, ne ekzistas malfaciloj, kiuj ne povus esti venkitaj, nek ekzistas grandaj aferoj, kiuj ne povus esti plenumitaj.

Pri Spomenka Ŝtinec, esperantistino.

$
0
0
 Spomenka Ŝtimec cumple 70 años.

Normalmente no nos estamos refiriendo a quienes cumplen años, pero en este caso es de destacar a esta insigne esperantista croata, cuyos libros hemos leido y con quien tuvimos correspondenia al celebrarse el centenario de Tibor Sekelj en el 2012.
Es posible que la nueva generacion de esperantistas no sepan quien fue Tibor Sekelj que vivió unos diez años en Argentina (1939-1949)... Spomenka fue alumna de esperanto y confidente  de Tibor Sekelj en sus ultimos años en Yugoslavia. Por lo mismo logró tener un gran conocimiento de la personalidad de Tibor Sekelj y de su actuacion en Argentina.
Vaya esto como escusa para quien quiera leer esta mencion en el Boletin europeo de Esperanto.

Januaro 2019, Numero 188 -EŬROPA BULTENO.


SPOMENKA ŠTIMEC 70-JARA 
Spomenka Štimec naskiĝis la 4-an de januaro 1949 kaj sekve nun ŝi estas 70-jara. Tiukaze en januaro E-societo Tibor Sekelj el Zagrebo kaj Literatura domo en Maribor dediĉis tribunojn al ŝi prezentante ŝian enorman kontribuon al E-kulturo, sed ankaŭ al la kroata kulturo. Tial mi dediĉas tiun ĉi lokon por dediĉi al ŝi spacon merititan. Ŝi estas erudito kun multaj profundaj scioj aparte en la kampoj de kulturo kaj edukado. Ŝi kapablas ne nur verki, sed ankaŭ prelegi kaj paroli publike pri multaj temoj. Ŝi finstudis la germanan kaj francan lingvojn kaj poste detale ellernis Esperanton, do ŝi estas bona konanto de lingvistiko kaj mondaj literaturoj. Ŝi estas kunaŭtoro de la lernolibro de E laŭ la Zagreba metodo kaj ŝi instruis en plurdeko da kursoj ĉiuspecaj: por infanoj, gejunuloj, studentoj, plenkreskuloj, en elementaj lernejoj, en mezaj lernejoj, en universitatoj. Ŝiaj kulturaj interesoj komenciĝis per interesiĝo por literaturo kaj ne nur ke ŝi iĝis esperanta originala verkistino kaj ankaŭ kroatlingva, sed ŝi verkis ankaŭ plurcenton da porĵurnalaj artikoloj kaj eseoj kaj en la kroata kaj en esperanto. Ŝi persone korespondis kun deko da famaj kroatserbaj verkistoj en tuta tiama Jugoslavio kaj kompreneble kun tre multaj esperantaj verkistoj ŝi amikis. Laborante en IKS ŝi fruaĝe komencis konatiĝi kun la pupteatra arto kaj iom post iom ŝi profundigis tiujn sciojn kaj interesojn irante al diversaj festivaloj, pupteatraj fakaj aranĝoj kaj verkis recenzojn. Tiu intereso iris tiam ankaŭ al teatro ĝenerale (ŝi interalie verkis du dramojn). Ŝiaj interesoj ligiĝis iom ankaŭ al pentro- kaj skulptoartoj. Sekve por EMovado ŝi estis kaj estas ege utila, ĉar ŝi povis plenumi kiun ajn komplikan taskon reprezentante la movadajn instancojn ĉe superaj politikistoj, kulturpersonecoj kaj en ĉiuj publikaj medioj. Dum dudeko da lastaj jaroj ŝi same bonis kiel socia kaj financa organizanto sub kies gvido evoluis KEL, Literatura internacia agado estante certatempe skretariino de Verkistaj asocioj, kaj gvidanto de Renkontiĝo de verkistoj kaj tradukistoj.Ankaŭ tre komplikajn financajn transakciojn ŝi plenumis kaj organizis: gvidis LKK de UEA-kongreco Eŭropa Bulteno Januaro 2019, No 188 en 2001 kaj gvidis dekon de LKKoj de TEJO-kongresoj, importigis grandan monumenton de dana skulptiusto al Zagrebo kaj starigi ĝin en bela loko en la urbo, prizorgis financadon de aĉeto de la propra E-domo en Zagreba urbocentro kaj ankaŭ starigon de la propra domo – Esperanto-centro en vilaĝo Hraščina en Kroata Zagorje. Ŝi ankaŭ multfoje interpretis ĉefe inter la kroata kaj Esperanto kaj redaktis multajn librojn kaj la revuon TEMPO de KEL. Ŝi ofte kunlaboris kun E-asocioj de blindaj esperantistoj, prizorgis son-gazeton kaj gazetojn en brajla skribo, helpis organizi kelkajn internaciajn blindulajn kongresojn. Per tio la listo de ŝiaj aktivadoj eĉ ne duone estas elĉerpita kaj krome ŝi kun egala energio plu aktivas. Sub ŝia gvido okazas agado por agnoskigi Esperanto-literaturon kiel kroatian nacain kulturheredaĵon kio estas en fina stadio por agnosko. Pri ŝia plej valora aktivado en E-Movado – ŝia originala literatura kreado, mi ne skribos ĉi tie, ĉar eblas pri tio legi en aliaj studoj. En la libro Nia Diligenta Kolegaro – ŝi estas eternigita kiel unu el 200 plej gravaj esperantistoj de la tuta monda E-historio. 
Verkis Zlatko Tišljar

Februara 2019- Ondo de Esperanto.

$
0
0

Es comprensible que entre la TV-La Radio y el CELULAR, no nos quede tiempo para leer revistas en Esperanto, a no ser que seamos "fanatikaj activuloj" de la Movado. Por eso nadie se extrañe que en nuestro pais, el movimiento esperantista se haya debilitado, dividido o simplemente desaparecido.

La "UNION" de los esperantistas de Mendoza, nacida en tiempos del 99 UK-Bonaera, ha dejado practicamente de existir, y sigue siendo un IDEAL, para que aun en tiempos criticos y nefastos como los que estamos viviendo, la "unión" sea nuestra fortaleza, social, politica, cultural, de los que seguimos trabajando por un mundo mejor.

Mientras las potencias se preparan para una gran guerra, mientras parece colapsar Venezuela ante el "imperio" que se desvive por crear MUROS, mientras arde Paris ante la protesta de los "chalecos amarillos", los palestinos siguen siendo asesinados y prolifera el terrorismo,,, etc.,etc...nuestro pais se hunde irremediablemente ante nuestra impávida mirada de indefensos, paralizados y sufrientes espectadores.

Bueno, descansaremos un momento si podemos leer aunque sea algo de esta revista, de los intrépidos batalladores de Kaliningrado, Rusia europea...

Nadie puede pensar que ante las maravillas del desarrollo tecnológico actual, el mundo pueda acabar autodestruido...Creemos que el ser humano tiene algo de inmortal y una energia cósmica de supervivencia superadora. Por lo tanto sigue depedienndo de nosotros recrear un soñado "Paraíso" de convivencia en la "fraternidad universal".

DO, BONAN LEGADON -se eblas- AL NIA AMIKARO!

http://sezonoj.ru/2019/02/ondo-39/

La februara Ondo: rekorde ampleksa kaj interesa


La Ondo de EsperantoLa unuan lundon de februaro aperis la dua ĉi-jara numero de La Ondo de Esperanto sur rekorde multaj 78 paĝoj. Kiel kutime por februaro, ĝin malfermas ampleksa intervjuo kun la Esperantisto de la Jaro: Hori Jasuo respondas la demandojn de la vicredaktoro de La Ondo Paweł Fischer-Kotowski.
La movada sekcio Eventoj enhavas artikolojn pri la tri tradiciaj Esperanto-semajnoj, okazintaj dum la jarŝanĝo en Germanio: la 10a JES en Storkow, la 4a Luminesk’ en Königswinter kaj la 17a NR en Wiesbaden, kiujn kune partoprenis ĉirkaŭ 500 personoj. Krome en Eventojlegeblas artikoloj pri aliaj okazintaj kaj okazontaj Esperantaj renkontiĝoj kaj kongresoj en pluraj landoj kaj alia primovada materialo.
En la sekcio Tribuno antentindas, inter aliaj, artikoloj pri skanado kaj publikigo de arkivaĵoj en la Viena Esperantomuzeo kaj pri gravaj problemoj de la muzika eldonado en Esperanto, pro kiuj Vinilkosmo eble ĉesos funkcii sen pli da helpo flanke de la muzikŝatantoj.
En la sekcio Arkivo post la kutima monata listo de esperantistaj jubileoj kaj memordatoj sekvas artikolo pri unu el la februaraj jubileuloj: Marie Hankel, la unua Reĝino de la Internaciaj Floraj Ludoj, ofte nomata “la unua Esperanto-verkistino”. Ĉi tiu artikolon de Halina Gorecka kaj Aleksander Korĵenkov garnas la plej konata poemo de Hankel kaj kelkaj opinioj pri ŝia verkaro.
La plej ampleksa februara sekcio estas Kulturo. En ĝiaj 25 paĝoj eblas konatiĝi kun unu el la plej diskutataj rusaj romanoj, La eta demono de Fjodor Sologub tra enkonduka artikolo kaj romanfragmento tradukita de Aleksander Korĵenkov. Alia granda februara teksto estas recenza eseo de la Siberia esperantisto Stanislao Belov pri la libro La strato de Tanja de la svedia ĵurnalisto kaj diplomato Kalle Kniivilä. Fine de la februara Ondo estas la ŝatata rubriko “Spritaj splitoj kaj preskeraroj” de István Ertl.
La kovropaĝa vintra foto de Daniil Artemov vidigas tramon en la Moskva kvartalo Izmajlovo. Multaj sudeŭropanoj miras, ke dum la vintroj en Ruslando la trafiko glate funkcias malgraŭ la abunda neĝo, kiu, eĉ en malpli granda grado, povus kaŭzi kompletan kolapson sur la vojoj, ekzemple, en Francio aŭ Britio.
La marta Ondo enhavos malpli da tekstoj primovadaj kaj kulturaj ol kutime, ĉar ĝi estos dediĉita al interlingvistiko kaj esperantologio. Ĝi aperos la 4an de marto, la unuan lundon de la venonta monato.
La Ondo de Esperanto estas eldonata ĉiumonate en Kaliningrado (Ruslando) laŭ la normoj “pdf” kaj “ePub”. Ĝi estas abonebla ĉe niaj landaj perantoj, UEA-konto, kaj per la internacia pagosistemo PayPal ĉe http://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm. La abonprezo restas la sama jam la trian sinsekvan jaron: nur 15 eŭroj. Novaj abonantoj ricevos donace la abonon por 2018, inkluzive de la literatura suplemento Orienta almanako.

Enhavtabelo

1 Kovropaĝa foto (Daniil Artemov)
2 Bazaj informoj pri La Ondo de Esperanto
3 En ĉi tiu numero
5 Intervjuo
6 Hori Jasuo: Estu fieraj batalantoj por paco! (Intervjuo de Paweł Fischer-Kotowski)
12 Eventoj
13 Andreas Diemel. Luminesk’ apud Bonn
14 Aikawa Takuya. La nova sento: JES en Storkow
16 Lu Wunsch-Rolshoven. Novjare en Wiesbaden, Germanio
17 Karel Votoček. Poludnica 2019: ĉi-jare sen la montosupro
19 Maritza Gutiérrez. Ekologio kaj naturprotektado en Guantánamo
20 IKU-sesio en Lahtio kun nova limdato
20 Orlando E. Raola. Esperantologia Konferenco en Lahtio
21 Aleksander Korĵenkov. Kalle Kniivilä ekoficis en Ukrainio
21 Nova retejo de UEA en simpla Esperanto
23 Gražina Opulskienė. Konatiĝu kun Gražina Opulskienė
24 Amira Chun koncertos en BET-55
24 Studi mediprotektadan kemion kun Orlando E. Raola
26 Intelekte ludi kun Tatjana Auderskaja en BET-55
27 Peter Baláž. Polyglot Gathering 2019 – la lastan fojon en Bratislavo
28 Peter Baláž. SES 2019 en la eksa UK-urbo Nitro
29 Triesto atendas vin
29 Sur du radoj dum semajno en la Esperanto-urbo
30 Nekrologoj
31 Koncize (11 informoj)
32 Tribuno
33 UEA kaj UN en 2019-2020 – multflanka kunlaboro
35 Vinilkosmo sojle de fermo
36 Bernhard Tuider. Skanado kaj publikigo de arkivaĵoj en Vieno
37 Ĉu TEJO paŭtas al Eŭropa Unio?
38 Petro Zilvar, Zsófia Kóródy. La Esperanto-urbo invitas
39 Arkivo
40 Aleksander Korĵenkov. Jubileoj kaj memordatoj en februaro 2019
41 Halina Gorecka, Aleksander Korĵenkov. Marie Hankel, la unua Florluda Reĝino
43 Opinioj pri la verkoj de Marie Hankel
44 Marie Hankel. La simbolo de l’ amo
45 Kulturo
46 Aleksander Korĵenkov. Spegulo farita arte
47 Fjodor Sologub. La eta demono: Fragmento de romano (Tradukis Aleksander Korĵenkov)
59 Stanislao Belov. Verko profesia, altnivela, unuflanka (Recenzo: Kalle Kniivilä. La strato de Tanja: Vivo en Rusio 1917-2017)
66 Martinov fermas la jarkolekton kaj redaktorecon
67 Paŭlo Moĵajevo. Belega bosniumaĵo, eĉ pli muzika, ol kanta (Recenzo: Espo Despo. Bosniumas)
68 La unua ĉi-jara programo de Radio Esperanto
68 Ricevitaj gazetoj
69 Biblioteka Apogo Bachrich subvencias 15 bibliotekojn
70 Mozaiko
71 István Ertl. Spritaj splitoj kaj preskeraroj
72 Kiel aboni La Ondon
74 Reklamoj kaj anoncoj

Tri libroj de afrikana verkisto esperantista.

$
0
0

Tri libroj de verkisto esperantista afrikano.




Nuestra vision ocidental y cristina sobre Africa y los africanos, sigue siendo la tradicional... Tierras de pobres negros esclavizados, con terroristas y divisiones arbitrarias en paises según los intereses de los colonizadores principalmente europeos y USA.
Igualmente los esperantistas ocidentales sobre todo europeos nos consideramos superiores y si bien les enseñamos el Esperanto a los africanos, no esperamos mucho de ellos.
En 130 años de esperantismo todavia no se ha realizado ningun UK en Africa y los pocos congresos locales que UEA o africanos independientes han logrado realizar han estado contaminados por las divisiones que los mismos colonizadores siguen realizando.

POR ESO, COMO REIVINDICACION PONGO AQUI  UN COMENTARIO DE TRES NOVELAS DE UN AUTOR AFRICANO QUE ESCRIBE MUY BIEN EN ESPERANTO Y PUEDE COMPETIR CON CUALQUIER NOVELISTA ESPERANTISTA.

JEAN CODJO, NACIDO EN BENIN, con el francés como lengua occidental debido al colonialismo pudo estudiar, viajar al exterior especializarse en Universidades de Alemania y Canada, y como esperantista ser un gran colaborador de UEA en su accionar en Africa. 

Lamentablemente a la gente como este autor capaz de despertar el “panafricanismo” y las culturas locakes, se les hace dificil recidir en su pais natal y terminan emigrando...
Y este sigue siendo el destino de Africa y los africanos....
https://eo.wikipedia.org/wiki/Jean_Codjo

Unu aŭtoro el Afriko, kun tri noveloj en Esperanto.
Jean Codjo: La paŝo senelirejen, Dialogo inter surduloj. Antverpeno: FEL, 2007. 50 paĝoj, 21 cm. Aventuro en mondo de ŝajnigado. Antverpeno: FEL, 2009. 40 paĝoj, 21 cm. 5.70 eŭroj ĉe UEA.

Ĉi tiuj tri noveloj, kun belaj, samstilaj kovriloj, formas iun etan serion.
Kvankam ne temas pri la sama ĉefrolulo, la temo estas simila en la tri rakontoj: la interagoj inter afrikanoj kaj blankuloj.
Tamen la rakontoj sufiĉe diferencas, interalie, ĉar ili okazas en aliaj historiaj tempoj. En la unua duono de La paŝo senelirejen Biova kreskas kaj fine, post longa atendado kaj multe da espero – pere de ceremonio – iĝas viro. Sed la feliĉo ne longe daŭras... Alvenas "flosanta domo" kun "bruligitaj homoj", kiuj mortigas kelkajn vilaĝanojn. Necesas debatoj pri tio, kiel reagi al tiuj ŝajne nevenkeblaj homoj. Oni decidas, ke Biova iru por lerni ilian lingvon kaj tiel iĝi same inteligenta. Pasis generacioj, kaj kelkaj homoj tre bone adaptis sin al la ĉeesto de la blankuloj, kaj bone lernis, kiel utiligi la bonajn rilatojn kun tiuj riĉuloj. Regas speco de demokratio, sed nur por pruvi al la mondonacantoj, ke indas donaci monon al tiu vilaĝo; venas tiom da mono, ke la ricevantoj preferas aĉeti kastelojn en la blankula mondo ol konstruigi pliajn en la vilaĝo. Tamen la simplaj homoj, kiuj ne havas tiajn rilatojn kun la blankuloj, perdis sian kulturon kaj siajn loĝlokojn, ŝajne, sen elirvojo. Tiel ĉi tiu koloni-etosa rakonto finiĝas sufiĉe negative.

La dua novelo traktas ĝuste tion, kion sugestas la titolo: Dialogo inter surduloj.
Kiel infano Dege kreskis ĉe la blankuloj, kaj nun estas "nigra-blankulo". Post jaroj li kiel plenkreska "sukcesinto" revenas de tempo al tempo al la vilaĝo kaj rakontas pri siaj spertoj en Jovotome, la blankula lando. Sed la homoj ne povas kompreni lin, kvankam li ankoraŭ parolas la lokan lingvon, eĉ se miksitan kun iom da francaj vortoj. Ĉe la fino de la novelo la vilaĝanoj komencas uzi la teknikaĵojn de la blankuloj, sed tio ne nepre feliĉigas ilin. En ĉi tiuj unuaj du rakontoj estas iom da magio, kio starigas demandojn, kiuj pensigas la leganton. Unuflanke, tio donas iom da spico al la rakontoj, sed aliflanke, se la respondoj ankaŭ ĉe la fino ne venas... tio donas ian ne tre agrablan senton.

Tamen kelkaj detaloj, kiuj povus starigi demandojn, fakte eble estas nur mistajpoj (tajpraroj)... ekzemple en la unua novelo, la voduo Dan estas unue "blanka virino" kaj du liniojn poste "li".

Aventuro en mondo de ŝajnigado ludiĝas en nia epoko de migrado de multaj afrikanoj al okcidentaj landoj. Jeko, la ĉefrolulo, kiu multe similas al la aŭtoro, migras de Afriko al Germanio kaj poste al Kanado. Li volas lerni pri la miraklo de la sukceso de la blankuloj, sed malesperiĝas pro la multaj kontraŭdiraj konstatoj. En Kanado li edziĝas kaj eksedziĝas, kaj ankoraŭ priskribas la malfacilaĵojn kun du aliaj partnerinoj. Ĉu la malfacilaĵoj estiĝis nur pro la kulturaj diferencoj? Unu afero certas por Jeko: estas multe da ŝajnigado en la blankula mondo. Kaj li komencas listigi kaj priskribi plurajn ekzemplojn de tiu ŝajnigado: la mizero en Jovotome kompare kun la emo helpi al afrikaj landoj, la hipokrita toleremo, la iluziplena libereco... Sed li konkludas, ke, tamen, estas pli da similecoj inter la homoj ol da malsimilecoj. Sed estas malfacile tion klarigi al la homoj en lia naskiĝvilaĝo, kiuj konsideras Jovotome daŭre kiel la paradizon sur la tero. La lingvaĵo de la rakontoj estas sufiĉe flua, sed kio vere ĝenas dum la legado, estas multaj mistajpoj kaj gramatikaj kaj leksikaj eraroj. Ili aperas precipe en la unua novelo, sed ne nur, kaj eĉ en la dorsflanka teksto.

Tamen la unuaj du jam aperis rete en 2001 kaj 2002. Ĉu ne sufiĉe da tempo por provlegigi antaŭ la eldonado?
Konklude, estas ĉarmaj, originaltemaj kaj pensigaj noveloj, kiuj montras iun nekutiman rigardon al la rilato inter blankuloj kaj afrikanoj en diversaj epokoj, sed kiuj, bedaŭrinde, ne ricevis la necesan redaktan atenton.---|---

Kompreneble la verkoj meritas bonan reeldonadon, kun tajperaroj korentendaj...por ke la esperantistaj legantoj povu pli bone aktualigi ilian konon kaj pensadon pri Afriko kaj africanoj.-

Marta 2019, revuo Esperanto.

$
0
0

Tre profesiece redaktita kaj ĉiam "in tempo", alvenis rete la marta 2019 Revuo esperanto, nepre legenda revuo por ĉiu esperantisto.

Tiom la revuo kiel nia UEA klopodas aktualigi agadon je la ritmo de la teknologio kaj digitala mondo.
Fakte, ni jam vivas ene kaj pri nia `portebla telefonilo. Kaj tio verŝajne jam ne havas solvon...

Do jen unuaj vortoj de:
MALFERME
KIO ESTAS LA RETA Revuo?
Dima Ŝevĉenko, Anna Striganova

En 2017 estis lanĉita retejo de la revuo Esperanto. Pri tio vi povas trovi kelkajn raportojn sur la paĝoj de la antaŭaj numeroj. En novembro 2018 la redakcio kune kun la Estraro de UEA komencis evoluigi novan projekton 

Reta Revuo (https://revuoesperanto.org)- 

"Laŭkoncepte ĝi estas multe pli ol simpla retejo de la revuo Esperanto, kie aperas informoj pri la periodaĵo, kelkaj artikoloj kaj elŝuteblaj numeroj por varbi abonantojn ktp. 
Temas pri la projekto de plenvalora reta amaskomunikilo, kiun UEA ĝis nun ankoraŭ ne havis, kiu iĝis paralela, sed ne egala al la tradicia revuo, aperanta papere kaj PDF-forme. 
UEA situas en la centro de la Esperanto-movado. La tradiciaj revuoj, paĝoj en la sociaj retoj kaj kelkaj elektronikpoŝtaj dissendolistoj estas gravaj informfluoj inter la membraro, la ekstera publiko kaj la Asocio. 
La nova Reta Revuo celas iĝi ankoraŭ unu strategia komunikilo de UEA, kiu direktas sian rigardon al la estonteco kaj paŝas kune kun la teknika kaj informada progreso. 
En la Reta Revuo estas publikigataj kelkaj artikoloj, antaŭe aperintaj en la paperforma versio; ĉefe tio rilatas al la recenzoj, informoj pri la gravaj even­­toj, deklaroj ka. Tamen ili estas nur eta parto de tio, kion povas legi la abonantoj de la tradicia revuo kaj kro­me tiuj materialoj aperas multe pli poste – ofte monatojn aŭ eĉ jarojn post la publikigo papere. 
Sed la Reta Revuo ne limiĝas per tiaspecaj publikaĵoj kaj ili ne estas la ĉefa enhavo de la retejo. 
Nuntempe okazas aktiva laboro por evoluigi specialajn rubrikojn, kiel Monda Kulturo kaj Beletra rubriko kaj kelkajn aliajn. 
Pri la unua legu pliajn detalojn ĉi-numere en la artikolo de la estrarano de UEA Fernando Maia Jr. 
Pri la dua legu sube en la klarigoj pri la kontribuoj. 
Unu el la celoj de la Reta Revuo estas ankaŭ iĝi centro por interŝanĝi opiniojn pri la Esperanto-movado. 
UEA estas kontraŭ cenzuro kaj poras esprimon de ĉies opinioj; tamen ili ne estu kontraŭ la principoj de UEA, UN kaj Unesko, la sociaj normoj kaj internaciaj leĝoj. Ofte okazas tiel, ke materialoj vere kvalitaj kaj gravaj por la Esperantomondo ne taŭgas por la tradicia versio de la revuo. Foje pro la grandeco (ĉar la papera revuo havas tre limigitan spacon), foje pro la formo aŭ ĝenro. Ekzemple, la papera revuo ne povas akcepti beletraĵojn, sed la Reta Revuo estas tute taŭga loko por ili. Aŭ se temas pri interesaj longaj raportoj pri gravaj lokaj Esperanto-renkontiĝoj, aŭ pri gravaj artikoloj, kiuj ne rekte rilatas la Esperanto-movadon, gramatikaj diskutoj pri la lingvo, kaj multo alia. 
Krome grava aspekto estas, ke en la 21-a jarcento homoj ofte kutimas konsumi la enhavon plurmedie, sed ne nur legi. Gravan rolon en tiu ĉi evoluo ludas la projekto, gvidata de la estrarano de UEA Emilio Cid, pri la voĉlegado de la revuo (legu pri tio en Esperanto 1332(2), p. 40) kaj ni daŭre instigas ĉiujn interesatojn kontribui al tiu ĉi projekto. 
La Reta Revuo strebas buntigi la plurmediecon, publikigante ankaŭ multajn fotojn, kiujn rete eblas pub­likigi grandkvante kaj altkvalite, kaj ankaŭ videojn kaj sonregistraĵojn, kiujn praktike ne eblas (dume ;)) publikigi en la papera revuo. 
Jam nun vi povas trovi en la Reta Revuo plurajn ekskluzivaĵojn en diversaj rubrikoj. Kiel kontribui? La ĝeneralaj kondiĉoj, rilate la kontribuojn, estas similaj al tiuj por la papera revuo. La teksto de la artikolo ne devas esti antaŭe ie publikigita, oni devas havi konsenton de la aŭtoroj de la fotoj, videoj, sonregistraĵoj kaj la aliaj materialoj por la publikigo. La teksto devas esti aktuala, verkita en bona Esperanto kaj ne devas enhavi falsajn, ofendajn informojn, malpermesitajn laŭleĝe. 
Viajn kontribuojn bonvolu sendi al redakcio@revuoesperanto.org kun la noto “[por la Reta Revuo]” en la titolo de la mesaĝo. Beletra rubriko En la papera revuo ni ne publikigas beletraĵojn, sed en la Reta Revuo por tio ekzistas aparta rubriko. Vi estas bonvenaj sendi por publikigo tie viajn rakontojn, poemojn, teatraĵojn ktp., originale verkitajn en Esperanto. Ankaŭ tradukoj al Esperanto eblas..."
La enhavlisto de la marta kajero:
  • 51 ... La Reta Revuo
  • 53 ... Kalejdoskope
  • 54 ... Vaste kaj plurcele paroli pri Kulturo
  • 55 ... Universala Kongreso: Kiel konduti en finna saŭno.
  • 56 ... Historio: Cent jarojn post la fino de Neŭtrala Moresneto
  • 57 ... Libroservo: Momenta kresko en la libroservaj vendoj
  • 58 ... 50 jaroj de la Budapeŝta Medicina Esperanto-Fakgrupo
  • 60 ... Instituto Zamenhof en Lomeo, Togolando, juvelo inter la ZEO-j
  • 62 ... El la historio de la Esperanta gazetaro
  • 64 ... Rete | Opinio: Lernu!, Edukado.net, Duolingo kaj nun?
  • 65 ... Modernigi Esperantajn klubojn: la Pernambuka ekzemplo
  • 66 ... Recenzo: Verko, kiu plenigas vakuojn
  • 67 ... Landa agado: Du gravaj eventoj okazis jean vizitis la Instituton en Liaoning, Ĉinio
  • 68 ... Oficiala Informilo
  • 69 ... Recenzo: Puto de serpentoj
  • 70 ... Venontaj renkontiĝoj
  • 71 ... Forpasoj
Por elŝuti tiun ĉi kaj pli fruajn numerojn de UEA-revuoj vi povas viziti retpaĝon https://uea.org/revuoj/ (unuafojaj vizitantoj bezonas registriĝi).

AMIKECO KAJ GEPATRA LINGVO...

$
0
0
Ekde la jaro 1969, ĉiu esperantisto scias ke en februaro okazas la "semajno de internacia amikeco", sub la devico "Amikeco trans limoj". 

Tio okazas eĉ se la UN jam deklaris kiel TAGO DE AMIKECO la tago 30 de julio.

Amikeco estas vere grava afero, kiu apartenas al la kerno de la celo de la Universala Lingvo Esperanto. 
Kaj certe ne bezonas "Facebook" por ĝia okaziĝo. Eĉ nun ni estas konvinkita ke Facebook estas vera kaptilo kaj friponaĵo, kie ni estis kaptita por esti kontrolita kaj alprofita laŭ kapitalisma sinteno. Tamen jam ni ne povas reveni malantaŭen. Do ni daŭrigas por ke almenaŭ la internacia lingvo estu konata kiel viva lingvaĵo.
21-a de Februaro 
TAGO DE LA GEPATRA LINGVO.
Feliĉe tiu ĉi tago okazas ĉiam dum nia semajno de amikeco, kaj ĝia graveco ne bezonas esti proklamita.

Ankoraŭ estas nekonata mistera afero kial la homaro havas tiom de diversaj lingvaĵoj, Iom ŝajnas indiki la mitoj de la biblio kaj aliaj popolaj tradicioj. 
La afero estas ke niaj gepatraj lingvoj estas nia identeco kaj malfacilas la komprenon inter la popoloj. 

Kiu tamen volis ke la homaro ne povu interkompreni pli facile kaj vivi en paco  kaj frata solidareco sur la planedo?
Neniu havas veran respondon al la demando. Eblas ke la afero estu "kosma leĝo" de la infinita diverseco de la kosma vivo.

Nia Zamenhof pensis ke komuna lingvo artefarita povu helpi iom al la homaro.

Nun tamen nia pli granda priokupiĝo estas ke la "gepatraj lingvoj" komencis malaperi rapide, antaŭ la fortego de la nunaj imperiaj lingvoj de la nuna malcivilizacio.

Kiel helpi al la savo de la mulnombraj lingvoj de la planedo? Kiel eviti ĝiajn malaperojn?

Verŝajne tia estas la celo de la nuna "UN-Tago de la gepatra lingvo".
Almenaŭ en la sociaj retaroj ni klopodu memorigi la aferon.
TRALEGU ankau UEAN:
-https://uea.org/aktuale/komunikoj/2019/Universala-Esperanto-Asocio-Mesagxo-al-Unuigxintaj-Nacioj-kaj-Unesko-okaze-de-Internacia-Tago-de-la-Gepatra-Lingvo-21-februaro-2019

Esperanto en Turkio: interesa novaĵo.

$
0
0

MANLIBRO "SABE UD ESPERANTO" TRADUKITA AL TURKA LINGVO

Kaj Esperanto en la 1a kanalo 
de la turka ŝtata radio
Feb 26-2019

https://esperantoturkiye.wordpress.com/2019/02/26/trt-radyo-1-kanalinda-esperanto-esperanto-en-la-1-a-kanalo-de-la-turka-stata-radio/
El informado de prof. Vasil Kadifeli

https://esperantoturkiye.wordpress.com/2018/02/18/esperanto-biliyor-musunuz-v0-3/

"Jorge Hess- ¿Sabe Ud Esperanto?.Reedición 2011
Con traducciòn adaptada a Turquia.





"İspanyolca’dan tercüme ettiğimiz, Arjantinli Jorge Hessin yazdığı ve uzun yıllar Arjantinde eğitim kitabı olarak kullanılan “¿SABE USTED ESPERANTO?”veya “Esperanto Biliyor musunuz?” adlı yeni eğitim kitabımızın son sürümünü (v0.3) buradan indirebilirsiniz."

"Estas tradukita nova lernolibro al la turka lingvo, kun plenaj gramatikaj eksplikoj el la turka vidpunkto. “¿SABE USTED ESPERANTO?” originale verkita en la hispana lingvo pere de Jorge Hess, kiu dum longaj jaroj estas uzata kiel lernolibro en Argentino kaj Sudameriko. 
La libro nun estas en turka lingvo sub la nomo “Esperanto Biliyor musunuz?”. Eble iu pli supera aspekto de tiu versio estas la vortaro en la fino de la libro kiun konsistas preskaŭ 1350 esperantaj vortoj kaj estas uzebla ambaŭdirekte, t.e. kaj el la turka kaj el Esperanto.
Ĉi tiu estas la fina versio (v0.3) kaj espereble ne ekzistas eraroj en ĝi.
Por elŝuti la 244 paĝan libron bonvolu surklaki sur ĉi tiu ligilo aŭ sur la kovrilbildo de la libro supre.
En la unuaj 8 lecionoj estas frazoj por kiu ekzistas ankaŭ aŭdiiloj en .mp3 media” formato. Vi povas elŝuti zipitan dosieron de tiuj aŭdiiloj el ĉi tiu ligilo. Vi ankaŭ povas surklaki sur la bildeto supre. Se vi malfermos la zipitan dosieron kaj kopios la aŭdiilojn en la sama dosierujo kie via pdf libro estas, tiam,  kiam vi surklakos sur la subliniitajn frazojn en via libro vi aŭskultos kiel oni prononcas ĉi tiujn frazojn. Mi tre dankas la kunlaboron de la lasta eldonisto de la verko Prof. R.Sartoro el Argentino".-V.Kadifeli-




Esperantisto EDUARDO LARROUY iĝis 106-jaraĝaen Hispanio.

$
0
0

Sabate, la 9-an de Marto 2019.

Eduardo Larrouy, esperantisto.

https://eo.wikipedia.org/wiki/Eduardo_Larrouy

Laŭ informoj en la retoj, "esperantisto Eduardo Larrouy, loĝanta en Bilbao, Hispanio, iĝis hodiaŭ 106-jaraĝa.
Li fartas ege bone kaj plena de entuziasmo rilate Esperanton kaj ĝian estontecon.
Granda ekzemplo por ni cxiuj."



ŜAJNAS KE EDUARDO ESTAS NUN LA PLEJ AĜA ESPERANTISTO EN LA MONDO, t.e nia "DOJENO".
(Estas esperanta tradicio, ke la uzo de la lingvo internacia kaj la aktivado en la Movado, helpas vivi en bona sano dum multaj jaroj...kaj estas "eliksiro de la longa vivo")-//-

UEA SERĈAS NOVAN PREZIDANTON. Kandidatiĝu!.-

$
0
0




Gazetaraj Komunikoj de UEA 
N-ro 786-2019-03-09

UEA SERĈAS NOVAN PREZIDANTON

En julio 2019 okazos elektoj por la nova Estraro de UEA por la periodo 2019-2022.
Tial ke la prezidanta posteno estas kerna en la funkciado de organizo kaj la elekto de prezidanto povas forte influi la engaĝiĝemon de aliaj aktivuloj al la Estraro, la Elekta Komisiono decidis lanĉi pli fruan alvokon por la posteno de prezidanto.

Tial la Elekta Komisiono alvokas ĉiujn membrojn de UEA helpi trovi taŭgajn kandidatojn por iĝi prezidanto de UEA.
La Prezidanto reprezentas la Asocion en juraj kaj nejuraj aferoj, subskribas la ĉefajn dokumentojn kaj prezidas la Estraron kaj la Universalajn Kongresojn.

La elekto okazos dum la 104-a Universala Kongreso en Lahtio.

Kondiĉoj

Kandidato por prezidanteco estu homo kun
  • Strategia aliro
  • Elstaraj publikparolaj kapabloj
  • Diplomatia kaj reprezenta personeco
  • Sperto en gvidado de volontula organizo
  • Sperto en la Esperanto-movado
  • Sperto en konfliktsolvado
  • Laboremo
  • Fleksebleco
  • Scipovo de Esperanto je almenaŭ C1-nivelo.
Tial ke la prezidanto, kiel ĉiuj estraranoj, ankaŭ havas specifajn fakojn, dezirindas ankaŭ konkreta sperto en kelkaj el la laborkampoj de UEA.
Kandidato kiel estrarano de UEA devas esti Komitatano. Se aktivulo volas kandidatiĝi por la Estraro de UEA, tiu devos unue elektiĝi kiel Komitatano de UEA (Komitatano A, B aŭ C).
Kondiĉo por komitataneco estas individua membreco de UEA jam dum du jaroj antaŭ la elektiĝo kaj resti individua membro tra la tuta oficperiodo.
Kandidato al estraraneco, do ankaŭ al prezidanteco, devas esti proponata de almenaŭ du komitatanoj.
Krome la nova prezidanto estu preta partopreni skajpan estrarkunsidon dufoje monate kaj vojaĝi al Roterdamo por la Estrarkunsido almenaŭ unu fojon dum la jaro.

Kontakto

Por kandidatiĝi kiel prezidanto, sendu mesaĝon al elekta.komisiono@co.uea.org ĝis dimanĉo la 31-a de marto 2019 kun motivata kandidatigo, kiun akompanas, krom la skriba konsento de la kandidato, ankaŭ biografieto kaj laŭeble foteto, klarigo pri la motivoj de kandidatiĝo, kaj konciza deklaro de la movadaj kaj poroficaj celoj (aŭ de pli konkreta agadoprogramo). Bonvenus ankaŭ indiko pri proponantaj komitatanoj (kaze ke jam estas).
Sekve malfermiĝos nova alvoko por estraranoj kun pli posta limdato kun indiko pri la jamaj kandidatoj por la prezidanta posteno.
Ankoraŭ eblos kandidatiĝi kiel prezidanto dum la posta malferma alvoko por estraranoj, tamen la Elekta Komisiono rekomendas al la aktivuloj kiuj konsideras kandidatiĝi al la posteno de prezidanto jam anonci sin ĉe la Elekta Komisiono por ke povu pli facile kaj travideble konstruiĝi teamoj ĉirkaŭ ili.
Se vi havas demandojn pri la elektoj, sendu mesaĝon al elekta.komisiono@co.uea.org.
La Elekta Komisiono


Esperanto en la Havana Librofoiro 2019.

$
0
0

Esperanto en la Havana Librofoiro 2019

Kiel estas tradicie, Kuba Esperanto-Asocio partoprenis la 28-an internacian librofoiron, kiu sesiis de la 7-a ĝis la 17-a de februaro en la malnova fortreso de San Karlo de la Kabano, ĉe la havana haveno. Ĉi-jare oni aparte festas la 40-jaran jubileon de KEA, fondita la 16-an de junio 1979, kio estis anoncita en la stando per bela kaj simpla desegno. La havana librofoiro estas la plej amasa kultura evento de la jaro, kiu proponas diversajn eblojn por libroamantoj kaj estas vizitata de pluraj miloj da kubanoj kaj eksterlandanoj. Ĉijare la librofoiro estis aparte dediĉita al la kuba verkisto Eduardo Heras León kaj al la Arĝelia Respubliko kiel gastlando. Estis reprezentitaj diversaj landoj de Eŭropo, Azio, Latinameriko, Afriko kaj Usono. Kuba Esperanto-Asocio ekspoziciis librojn kaj revuojn. Kubaj espe­rantistoj, aktivuloj de la asocio, deĵoris por informi kaj varbi pri Esperanto. Estis distribuitaj pli ol mil varbiloj pri Esperanto-kursoj, kiuj estas proponataj de la asocio. La librofoiro de nun itineras tra diversaj provincoj, kie Esperanto ankaŭ partoprenos, ekzemple, en Santiago de Kubo kaj Granma, en la orienta parto de la insulo. Interesatoj povas viziti la retpaĝon: www.esperanto.cult.cu Esperanto en la Havana Librofoiro 2019


Como ya es habitual, la Asociación Cubana de Esperanto estuvo presente en la  edición 28 de la Feria Internacional del Libro, que se celebró entre el 7 y el 17 de febrero en La Habana.

La feria del libro es un acontecimiento cultural que cuenta con la asistencia de cientos de miles de visitantes cada año, y que itinera por las ciudades cubanas hasta el mes de abril. Según anunciaron los organizadores, este año asistieron  más de 50 invitados extranjeros, provenientes de países de América Latina, Europa, Estados Unidos y África.
Durante la celebración de la feria del libro en la fortaleza de San Carlos de la Cabaña, los interesados en conocer acerca de la lengua internacional Esperanto y el quehacer de la Asociación, encontraban el Esperanto en el área A, pabellón 13 C.
Miembros y activistas de nuestra Asociación en La Habana,   informaron sobre las bondades del Esperanto, sus ventajas y valor propedéutico, que contribuye al aprendizaje de otras lenguas y le ofrece una alternativa de comunicación....con  una exposición de libros y revistas en idioma Esperanto.
Las filiales de la asociación en otras provincias cubanas como Santiago de Cuba y Granma, participan cada año en sus respectivas provincias.
Pueden visitar nuestro sitio web: www.esperanto.cult.cu o escribir al correo  info@esperanto.co.cu

------------

RESULTA VERGONZOSO QUE COMO MOVIMIENTO ESPERANTISTA ARGENTINO NO SEAMOS CAPACES DE PARTICIPAR EN LAS GRANDES E INTERNACIONALES FERIAS DEL LIBRO DE BUENOS AIRES.

ESTE AÑO- 2019 23 de abril a 13 de mayo- LA FERIA DEL LIBRO HOSPEDARÀ A LA CIUDAD DE BARCELONA Y SUS EDITORIALES, UNO DE LOS CENTROS MAS GRANDES DE LA EDICION DE LIBROS EN ESPAÑOL.
TAMBIEN UNO DE LOS CENTROS DE ESPERANTO MAS GRANDES DE ESPAÑA  <www-esperanto.cat>



Aperis jam rete aprila 2019 revuo Esperanto.

$
0
0
KION FARI ANTAŬ LA PESTO KAJ FETORO DE LA FALSAJN NOVAĴOJN?
"Dubo, malfido, polusigo. La socio suferas de miskomunikado kaj
miskompreno.
Unu el niaj celoj kiel esperantistoj estas malpolusigo kaj pli-bonigo de komunikado. 
Sed kiam homoj, esperantistoj eĉ, komencas diri ke aliaj homoj komunikas falsajn novaĵojn, kaj debatoj regataj de emocioj komenciĝas, la Skatolo de Pandora malfermiĝas.
Ĉu la faktoj ankoraŭ gravas en la fino, aŭ ĉu ni vivas en epoko de
relativismo, en kiu la plej bona oratoro kun la plej multe da amikoj ĉiam venkas?
Misinformado, la disvastigo de malveraj aŭ torditaj informoj, estas
problemo, kiu ankaŭ kaptis la atenton de Unuiĝintaj Nacioj kaj Unesko

(por enkonduko, vidu la Unesko-Ku-rieron pri la temo ĉi tie: https://en.unesco.org/sites/default/files/2017-2-esperanto-3.pdf). 

Unesko, ekzemple, lanĉis manlibron (https://en.unesco.org/fightfake-
news) por enkonduki la batalon kontraŭ falsaj novaĵoj kaj por la protektado de bonkvalita ĵurnalistiko. Kvankam internaciaj organizoj provas protekti vin, ĝenerale homoj – eble vi estas unu el ili – pensas ke falsaj novaĵoj ne influas ilin. Tamen, scienca esploro afmontras, ke kiam ni testas homojn,kiuj pensas tiel, per bone elektitaj falsaj novaĵoj kaj veraj novaĵoj, oni ne bone kapablas distingi. Do, kion ni faru?...."
(Daŭrigu legadon en la revuo...)

La enhavlisto de la aprila kajero:

  • 75 ... Vakcino kontraŭ falsaj novaĵoj: partoprenu en esploro
  • 76 ... Pri la informa sekureco de UEA
  • 78 ... Esperanto en universitatoj: Unuaj fruktoj de modela kunlaboro
  • 79 ... Kongresa Komuniko 2
  • 80 ... Recenzo: Neordinara vivo de ĉeĥdevena brazila esperantisto
  • 81 ... Landa agado: Esperanto en la Havana Librofoiro 2019
  • 81 ... Goiânia akceptas la unuan fojon la Brazilan Kongreson de Esperanto
  • 82 ... Lingvo: Plu pri pluraloj
  • 83 ... Recenzo: Perlo en la koliero de Esperanto-leksikografio
  • 84 ... Intelekta stimulo, senfina plezuro
  • 85 ... Faka agado: Raporto de AVE
  • 86 ... Movado: La Aziaj-Oceaniaj Kongresoj de Esperanto
  • 88 ... Eventoj: SES kaj SEP – du eventoj, unu loko, unu lingvo
  • 89 ... Laste Aperis
  • 90 ... Kalejdoskopo
  • 91 ... Faka agado: Plurlingvula kunveno. Aranĝo kun forta Esperanta bazo
  • 92 ... Oficiala Informilo
  • 93 ... La ŝtato Kroatio agnoskas Esperanton kiel Kulturan Heredaĵon
  • 94 ... Afriko brilas: G5 Sahelo, ĉu nova favora eblo por Afriko?
  • 95 ... Forpasoj
Por elŝuti tiun ĉi kaj pli fruajn numerojn de UEA-revuoj vi povas viziti retpaĝon https://uea.org/revuoj/ (unuafojaj vizitantoj bezonas registriĝi).

EN LA TUTA MONDO, DANKE AL LA HELPOJ DE SOCIAJ RETOJ KAJ AMASMEDIOJ, LA MONDA INFORMARO PLENIGAS EL FALSAJ NOVAĴOJ...
KIUJ ENVENENIGAS LA HOMAJ MENSOJ...
(Okazas ankaŭ en Esperantujo)

Lastaj ekzemploj okazis/as en informado  pri SIRIO kaj VENEZUELO... Milionoj da personoj enveneniĝas kaj promocias la malamon, nur danke al tiaj ĉi falsaĵoj...
Jen, ekz. hodiaŭa klarigo pri la vero en Venezuelo: <https://actualidad.rt.com/actualidad/309195-directora-cine-recorre-venezuela-mes>
(hispane)
---------------------



UEA atingas ĝian 111-an datrevenon la 28-a aprile...

$
0
0
UNIVERSALA ESPERANTO ASOCIO
DATREVENAS ĜIAN 111-an JARON.

ESPERANTO JAM ATINGIS 132 JAROJ KAJ UNIVERSALIĜIS EĈ SE LA NUNA SISTEMO REGANTA LA MONDON ABOMENAS ĜIN...
UEA, UNIVERSALA ESPERANTO ASOCIO, ATINGOS ĜIAN 111-an JARAĜON LA VENONTA 28-an de APRILO.
Do estas festenda....ĉar estas vera sukceso!
  
La libroservo de UEA proponas kiel Libron de la Monato por aprilo "La Asocio", de Ziko vaDijk. 

En la monato, en kiu UEA atingas sian 111-jariĝon (nia Asocio fondiĝis la 28-an de aprilo 1908), aperas do nemaltrafebla okazo aĉeti "La Asocio", kun sesona rabato, sendepende de kvanto!
En tiu ĉi 301-paĝa verko, ilustrita, la aŭtoro prezentas siajn esplorojn dum deĵorado en la Centra Oficejo de UEA, ĉefe pri la Biblioteko Hodler. Krom solida prezento de la biblioteko, legantoj povosJA konatiĝi kun la evoluo de UEA i.a. tra ties statutoj kaj ankaŭ kun la historio de Esperanto mem. 

Ni kore petas la helpon de nia komunumo por vaste konigi tiun oferton, per resendo en viajn templiniojn kaj grupojn.


Do, se iu argentinana esperantisto sukcesos havi kelk dolarojn-eŭrojn
-malgraŭ nia katastrofa ekonomia situacio-
ni invitas aĉeti la libron
kaj pruntedoni al ni.
-------------

ESTI PLI MOJOSA...LA NOVA UEA.

$
0
0
KOMPRENEBLE, "LA MONDO JAM ENIRIS EN LA KAHOSA ERAO DE LA "HOMO VIDENS" KIU ANTAŬENIRAS LA FINALAn "HOMO STULTAn" kaj definitive sklavigitan" (teksto el la RETO) 
do ni ne povas peti al UEA ,
kaj al la tuta esperantistaro, 
esti liberigita de la afero.

Do legu kaj kunlaboru.

Gazetaraj Komunikoj de UEA-N-ro 792-2019-04-05

NOVA VIDEO-LISTO ĈE LA JUTUBA KANALO DE UEA MONTRAS, KIOM MOJOSA ESTAS LA UK

UEA aldonis al sia kanalo ĉe Jutubo la diversajn filmetojn pri la 103-a UK de Lisbono, faritaj de invititaj filmistoj al la kongreso. La kanalo alireblas per https://www.youtube.com/user/UEAviva. Se oni ankoraŭ ne abonis la kanalon, UEA kore invitas al abono per klako sur la tiucela butono ĉe Jutubo.
Uverturas la novan liston la altkvalita 14-minuta filmo de Rogener Pavinski, kiu montras ĝeneralajn aspektojn de la evento kaj de la kongresurbo Lisbono. La filmeto jam havas subtekstojn en ses lingvoj, kio igas ĝin taŭga por prezenti ankaŭ al ne-esperantistoj kaj por uzo dum lecionoj kaj memlernado por komencantoj. UEA kuraĝigas kaj instruistojn uzi ĝin en siaj lecionoj kaj tradukantojn traduki la subtekstojn ankaŭ en sian gepatran lingvon. Por la traduka kontribuo bonvolu rekte kontakti la filmiston per <rogener@pavinski.com>.

Sekvas en la listo la impona serio de 24 filmetoj fare de Ciro Gomes de Freitas, kun pluraj intervjuoj kaj pri diversaj programeroj de la kongreso. La serio entute jam estas preskaŭ 5 horojn longa! Kaj novaj eroj plu aldoniĝas.

Finas la liston la profesie ! ĵurnalis maj 10 filmetoj de Nelida Weidmann-González-Fonseca por SvisRaporto, kiu faris laŭtagajn raportojn kaj aparte prezentis interesajn momentojn de la UK. Spekteblas en ili pluraj mojosaj eroj de la Universala Kongreso 2018.

UEA kore dankas la filmistojn, kiuj registris tiujn belajn momentojn de nia kongreso en formo de vera dokumento, inform- kaj historivalora, por ke ĉiuj povu konatiĝi kun nia plej grava Esperanto-evento. La samaj klopodoj estos por la 104-a UK en Lahtio, Finnlando. Se vi ankoraŭ ne aliĝis, vi povas tion fari per la reta aliĝilo al la UK: http://www.uea.org/kongresoj/alighilo. Se vi volas kontribui por ke la 104-a UK havu pli da ebloj tiel labori per la plej bonaj teknikaj rimedoj, via donaco bonvenas al la Fondaĵo "Kulturo": https://uea.org/alighoj/donacoj/donaco.
Ĉiu Gazetara Komuniko de UEA estas libere uzebla laŭ la Permesilo CC BY 4.0.

Aperis jam unua numero de KURIERO unesko 2019

$
0
0

LA UNUA NUMERO DE UNESKO-KURIERO POR 2019 (JAN-MAR) OMAĜAS LA INTERNACIAN JARON DE INDIĜENAJ LINGVOJ


En februaro 2019 UEA mesaĝe gratulis Uneskon kaj UN pro ties kreskanta atento al lingva diverseco, kaj emfazis, ke oni ankoraŭ ne dediĉas sufiĉan atenton al la demando de lingvaj justeco kaj egaleco, kaj instigis Uneskon kaj UN doni pli da atento al lingva justeco sur ĉiuj terenoj kaj tute aparte en klerigado.
Nun la januaro-marta numero de Unesko-Kuriero en Esperanto estas oficiale publikigita ĉe la Unesko-retejo (https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000366654_epo), la UEA-retejo (https://uea.org/revuoj/unesko_kuriero) kaj la retejo de la Kuriero (http://kuriero.esperas.info/). Ankaŭ la papera versio estas samtempe publikigita. La sona versio kaj la KD-versio por blinduloj, kiuj parolas Esperanton, estas produktataj.
Tiu ĉi numero de la Kuriero grave kontribuas al la mondskalaj klopodoj por dediĉi pli grandan atenton al la lingvoj de la indiĝenaj popoloj. Ĝi estas valora aldonaĵo al la verko publikigita en 2018 de Unesko kaj Cambridge University Press, titolita Indigenous Knowledge for Climate Change Assessment and Adaptation (Indiĝenaj scioj por taksado de la klimatŝanĝo kaj adaptiĝo al ĝi), kiu reliefigas la esencon de la indiĝenaj scioj por alfronti novajn tutmondajn defiojn.

Por la indiĝenaj popoloj, la lingvo estas ne nur marko de identeco kaj aparteno al la grupo, sed ankaŭ kun¬portanto de ĝiaj praaj valoroj. Ili estas la teksaĵo de la sciaroj, danke al kiuj indiĝenoj identiĝas kun la tero-sciaroj, kiuj montriĝas esencaj por ilia pluvivado. La estonteco de ilia junularo dependas de tio.

UEA alvokas al landaj, lokaj kaj fakaj Esperanto-organizoj aŭ grupoj kaj Esperanto-parolantoj tra la tuta mondo kontribui al la Internacia Jaro de Indiĝenaj Lingvoj en siaj landoj kaj regionoj per diversaj manieroj:

Traduku artikolojn el la Kuriero al viaj naciaj lingvoj, kaj publikigu ilin, se viaj gepatraj lingvoj ne estas tiuj de UN;
Okazigu kursojn de Unesko-Kuriero aŭ de Internacia Jaro de Indiĝenaj Lingvoj en viaj regionoj;
Okazigu forumojn, seminariojn pri Unesko-Kuriero aŭ pri la Internacia Jaro de Indiĝenaj Lingvoj;
Kreu rubrikojn de Unesko-Kuriero sur la retpaĝoj de viaj landaj, lokaj kaj fakaj Esperanto-asocioj;
Publikigu retan ligilon de Unesko-Kuriero kaj la kovrilajn bildojn de la Kuriero en viaj blogoj, fejsbukaj kaj tviteraj paĝoj ktp, por montri al la publiko la valoron de Unesko kaj la utilecon de la internacia lingvo Esperanto;
Aliĝu al nia Esperanto-Teamo
La Esperanto-Teamo de Unesko-Kuriero jam havas ĉirkaŭ 70 volontulajn membrojn el 30 landoj sur 5 kontinentoj por realigi la projekton "Disvastigi la idealojn kaj valorojn de Unesko" per eldono kaj disvastigo de Unesko-Kuriero. Tamen UEA preferas, ke pli da Esperanto-parolantoj havu ŝancon kontribui al tradukado, provlegado, voĉlegado, trejnado, produktado, financado kaj disvastigado de la Kuriero. Interesiĝantoj bv kontakti la redaktoron kaj kunordiganton Trezoro Huang Yinbao <trezoro@qq.com>.
Ni gratulas kaj dankas al Redaktoro S-ro Trezoro Huang Yinbao kaj kunlaborantoj pro lia profesieca agado, imitinta de aktivaj esperantistoj.-
Viewing all 466 articles
Browse latest View live